Doorgaan naar hoofdcontent
OCLC Wise Support NL

Saneermethode

De saneermethode

Saneermethode inrichten

image-7.png

De methode heeft een aantal velden die door Wise worden gevuld, en een aantal die je zelf invult:

Veld Uitleg

Soort

BCBSCI (wordt ingevuld door systeem)

Vestiging

0000 (wordt ingevuld door systeem)

Code

Vul 0000 in wanneer de methode als defaultmethode gaat fungeren.

Vul een ander nummer in voor de andere saneermethoden

Omschrijving

Vrij invulbaar, geef een omschrijving

Algemeen

Nieuw termijn

Vul de termijn in maanden in:

hoeveel maanden mogen exemplaren beschouwd worden als nieuw (jaar van aanschaf)

Cd en boek kunnen verschillen in 'nieuw termijn/nieuw waarde'.

Aanwinst termijn

Vul de termijn in maanden in

hoelang is de periode dat nieuwe materialen nog niet in aanmerking mogen komen voor roulatie en floating

(een soort van window-time)

Afschrijven

Nul-termijn

Vul de termijn in:

Na hoeveel maanden zonder uitgeleend te zijn geweest moet een exemplaar worden afgeschreven/verkocht. Hier wordt gekeken naar de uitleendatum van het exemplaar. 

Dit leidt tot actie A op de exemplarenactielijst met omschrijving: 'Afschrijven ivm Nul-termijn'.

Het kan voorkomen dat een exemplaar op de lijst komt wat nog net niet de periode van bv 24 maanden heeft bereikt. Dat komt door een afrondingsverschil. Het berekenen van het aantal maanden kan uitkomen op 23.8 en dat resulteert dan in 24 maanden, 

Leeftijd materiaal

Vul de termijn in:

Hoe oud, in maanden, moet het exemplaar minimaal zijn voordat het voor afschrijven in aanmerking moet komen. Dit leidt tot actie A op de exemplarenactielijst met omschrijving:  'Afschrijven ivm ouderdom'. Hier wordt gekeken naar de ontvangstdatum van het exemplaar.

Vanaf versie 7.0.6 wordt de exemplarenactielijstlijst eerst gevuld met exemplaren op basis van leeftijd materiaal  en daarna op basis van de nultermijn.

Direct afschrijven op leeftijd

N/J/R

Nee: bij het bereiken van de ingestelde saneerleeftijd wordt een exemplaar, waarvan de uitleenfrequentie hoger is dan gemiddeld, niet automatisch op de exemplarenactielijst gezet om afgeschreven te worden. Het exemplaar presteert goed, heeft een hogere uitleenfrequentie dan het gemiddelde van het collectiecluster waartoe het exemplaar behoort (titel komt op de gouwe ouwe titellijst).

Ja: bij het bereiken van de ingestelde saneerleeftijd komt het exemplaar op de exemplarenactielijst om afgeschreven te worden met de omschrijving: 'Afschrijven (noodzakelijk)'.

Het exemplaar wordt in de eigen vestiging afgeschreven, er wordt niet gekeken naar de afwijkende saneervestiging.

Er wordt geen rekening gehouden met de prestatie van het exemplaar.

Bij aanvang met 'Ja' zal de exemplarenactielijst meer af te schrijven exemplaren op ouderdom bevatten dan voorheen. Het lijkt alsof er bijna geen exemplaren zijn met ‘afschrijven wegens nul-termijn’, maar ze zijn er wel en komen na verloop van tijd weer op de lijst.

Als een bcbkast uitgesloten is van saneren dan worden de exemplaren van die kast niet gesaneerd. 

Er wordt, zowel bij Ja als bij Nee, rekening gehouden met het maximum aantal af te schrijven/ te saneren exemplaren per vestiging per week. Dat aantal is vastgelegd in het VSI cluster.

R: ook route-exemplaren komen voor saneren in aanmerking. Voorwaarde is dat ‘direct afschrijven op leeftijd’ op Ja staat.

Bijzonderheden voor de route-exemplaren:

  • De af te schrijven route-exemplaren worden niet meegenomen in de telling voor maximaal aantal te saneren exemplaren.
  • Bij de route-exemplaren wordt geen rekening gehouden met de saneerinstelling voor de kast.
  • Bij het saneren van route exemplaren wordt er gekeken naar het laatste exemplaar in het systeem en niet naar het laatste exemplaar binnen de BCB-groep. De route van een routecollectie kan namelijk ook niet BCB-vestigingen aandoen.
  • Het laatste exemplaar van de routecollectie gaat altijd terug naar de (juridische) eigenaar van het exemplaar en niet naar de beheerder van de collectie. Het exemplaar komt met actie J op de actielijst met de tekst ‘laatste route exemplaar’.

Percentage overschot

Vul percentage in:

  • Exemplaren die niet aan bovenstaande criteria voldoen maar waar volgens de analyse een te grote voorraad van is, mogen afgeschreven /verkocht worden
  • Default = 50% van het overschot (de te grote voorraad)
  • 0% = geen exemplaren uit het overschot afschrijven.

Overschot exemplaren (aktie J) gaan naar de BCB-beheerder, die een besluit neemt wat er met het exemplaar moet gebeuren. Overschot exemplaren ontvangen een eigen aktie, nl O met omschrijving: 'Afschrijven ivm overschot'.

NB. het laatste exemplaar van de titel komt nooit voor overschot in aanmerking, maar zit de nul-termijn of leeftijd materiaal uit en gaat dan als laatste exemplaar naar de beheerder.

Werking van overschotpercentage
Een titel heeft 30 exemplaren die niet voor saneren in aanmerking komen gezien de nul termijn en de ouderdom. Tijdens de analyse in de wekelijkse bcbjob blijkt dat 24 exemplaren voldoende zijn. Het ingestelde overschotpercentage gaat rekenen over de 6 exemplaren die teveel zijn.

  • 50% betekent 3 exemplaren op de lijst met aktie O (overschot).
  • 10% betekent 0,6 exemplaar dus geen exemplaar op de lijst.

Minimale leeftijd

Vul de termijn in: Hoe oud, in maanden, moet het exemplaar zijn voordat het in aanmerking komt voor verkoop (indien dat is ingericht) of voor overschot.

Default = 12 maanden

Dit leidt tot actie V (verkoop)  of actie O (overschot) op de exemplarenactielijst

Minimale economische waarde

Alleen invullen wanneer verkoop plaatsvindt in Wise

Default = 1 euro

Revisie

Aantal uitleningen

OF

Vul het aantal in: na hoeveel uitleningen komt het exemplaar op de exemplarenactielijst voor revisie.

Revisie kan gedaan worden door de beheerder of in eigen vestiging, wanneer deze saneervestiging is.

Dit leidt tot actie I op de exemplarenactielijst.

Een exemplaar dat na revisie terug gaat in de collectie ontvangt een revisiedatum waardoor deze voorlopig (1 jaar) niet weer op de lijst verschijnt.

Leeftijd materiaal (bij revisie)

Vul de termijn in: hoe oud, in maanden, moet het exemplaar zijn voordat het voor revisie op de exemplarenactielijst komt.

Revisie kan gedaan worden door de beheerder of in eigen vestiging, wanneer deze de saneervestiging is.

Dit leidt tot actie I op de exemplarenactielijst.

Een exemplaar dat na revisie terug gaat in de collectie ontvangt een revisiedatum waardoor deze voorlopig (1 jaar) niet weer op de lijst verschijnt.

Saneermethode toekennen aan collectiecluster

De collectie is ingedeeld in de systeemtabellen SCI. Eén van de collectieclusterindelingen is bij de BCB-groep (Collecties > Collectiebeheer BCB > Systeemtabellen > (BCBGRP) BCB-groepen) in gebruik.

De collectie wordt gesaneerd op basis van de ingestelde saneermethode. De default saneermethode 0000 werkt voor de hele collectie-indeling en alle onderliggende clusters, zichtbaar bij detail van de indeling.

De defaultmethode kan vervangen worden door een andere.

image-9.png

Pér collectiecluster kun je afwijken van de ingestelde (default of andere) saneermethode door een andere saneermethode in te vullen bij de BCB-instellingen.

Wijzig je de defaultmethode na verloop van tijd dan is die alleen van toepassing op de onderliggende cluster die geen saneermethode hebben.

Aantal saneren per week

Bij onderdeel Collecties > Systeemtabellen (RCB | BCB) > (G_VSI) Vestigingsclusters kan per vestiging worden ingegeven hoeveel exemplaren per week voor saneren op de lijst mogen komen. Het minimum aantal is 25 per week.

  Revisie-exemplaren worden niet meegeteld bij het maximum aantal te saneren exemplaren per week. 

Startmethode

Een startmethode voor saneren kan wenselijk zijn om bij aanvang van een nieuwe BCB-groep het aantal af te schrijven en te reviseren exemplaren te kunnen overzien. Het komt voor dat een vestiging meer ouder materiaal bezit dan je verwacht.

Om in dergelijke situaties voorzichtig met afschrijven te beginnen vul je bij 'leeftijd materiaal' een hoog aantal maanden in, bijvoorbeeld '240'. Alleen materialen met een ouderdom van minimaal 20 jaar komen op de exemplarenactielijst om afgeschreven te worden.

Hetzelfde kun je toepassen op de nul-termijn, start bv met 48 maanden.

Afhankelijk van het resultaat op de lijst kan, na verloop van tijd, de leeftijd van het materiaal in de methode worden verlaagd evenals de nul-termijn.

Deze werkwijze kan ook toegepast worden bij de revisie, om bij aanvang het aantal te reviseren exemplaren te behappen.

Na verloop van tijd kun je besluiten om:

  • over te gaan op de defaultmethode of een andere methode;
  • de ingevulde waarden te verlagen naar de instellingen waarmee je uiteindelijk wilt werken.

Starten met saneren

Zodra de kastprofielen gevuld zijn met de werkelijke cijfers en de hoofdschakelaar omgezet is op saneren = ja, verschijnen er, na de zondag, saneeracties op de exemplarenactielijst. Ook geldt dat als ruimte in de kast en gepland bezit beide 0 zijn, er hooguit 10 exemplaren per kast op de lijst komen voor afschrijven als ze aan de saneermethoden voldoen. Er zal ook niet meer dan 50% van werkelijk bezit binnen voor afschrijven in aanmerking komen, dit om leegloop van de collectie te voorkomen.  

Berekening van aantal te saneren exemplaren

Voorbeeld:

image-10.png

Een exemplaar komt voor saneren in aanmerking als het aan de ingestelde saneervoorwaarden voldoet. Maar of het gelabelde exemplaar ook daadwerkelijk op de exemplarenactielijst komt is onder andere afhankelijk van de bezetting van de kast waar het exemplaar thuishoort.

Het minimum gewenst bezit binnen van de kast uit de afbeelding is 69,88% van de ruimte (3670) = 3117 (ondergrens). Deze ondergrens zal nooit gepasseerd worden, ook al komt de hele inhoud van de kast voor saneren in aanmerking.

Hoeveel BCB-exemplaren uiteindelijk op de lijst komen is afhankelijk van het ingestelde maximum.

Acties vanuit de saneermethode

Iedere week draait de bcbjob en stelt daarbij een exemplarenactielijst samen op basis van de instellingen van de roulatiemethode en de saneermethode. Vanuit de saneermethode zijn dat de volgende acties:

Actie A – afschrijven

Actie A betekent dat een exemplaar voor afschrijven in aanmerking is gekomen op basis van nul-termijn of ouderdom. Exemplaar staat op de exemplarenactielijst van de vestiging.

Vanaf versie 7.0.6 wordt de exemplarenactielijstlijst eerst gevuld met exemplaren op basis van leeftijd materiaal  en daarna op basis van de nultermijn.

Wat er gebeurt bij inname in de Client met het exemplaar is afhankelijk van de instellingen in de VSI:

  • Is de vestiging zelf de saneervestiging dan wordt bij inname het exemplaar direct afgeschreven en ontvangt het status A.
  • Is een andere vestiging als saneervestiging ingesteld dan gaat het op transport naar die vestiging. De saneervestiging neemt het exemplaar in en de status wordt A.

Er is echter een uitzondering: Exemplaren met actie 'A'  en afschrijven noodzakelijk' of met'afschrijven vaste leeftijd bereikt' worden bij inname direct afgeschreven, ongeacht of een andere vestiging ingesteld is als de saneervestiging.

Exemplaar uitsluiten van afschrijven 

Zijn er exemplaren die niet voor afschrijven in aanmerking mogen komen? 

1. Zet dan bij het betreffende exemplaar een afschrijfblokkade.
Ga naar het detailscherm van een exemplaar, muteer groep 1 en vink afschrijfblokkade aan. 
Na afsluiten van het scherm is het vinkje gezet.

2. Als het exemplaar is afgeschreven: schrijf het af via Exemplaren > Afschrijven. Wise geeft de melding dat het exemplaar al is afgeschreven en of het binnen moet worden gezet. Op deze manier wordt de afschrijving ongedaan gemaakt. Het exemplaar ontvangt een revisiedatum (in de database) en komt een jaar later weer op de exemplarenactielijst. 

Actie J – laatste exemplaar

Actie J betekent dat een exemplaar voor afschrijven in aanmerking is gekomen, maar het exemplaar is het laatste exemplaar van de titel binnen de BCB-groep of binnen het systeem.

Bij de instellingen bij de BCB-groep leg je vast waarmee Wise rekening moet houden, groep of systeem. Op de exemplarenactielijst wordt vermeldt dat het exemplaar het laatste exemplaar is.

Bij inname in de Client gaat het exemplaar op transport naar de magazijnvestiging, de BCB-beheerder of blijft ter beoordeling in de vestiging, deze is dan zelf de saneervestiging.

Het exemplaar wordt onder de aandacht gebracht bij een van bovengenoemde vestigingen  en deze bepaalt wat er mee gebeurt: terug in collectie, afschrijven, verkoop of naar magazijn.

Bij de keuze 'terug in collectie' ontvangt het exemplaar een revisiedatum (in de database) en komt een jaar later weer in aanmerking om op de exemplarenactielijst te verschijnen.

In het pop-up scherm wordt vermeld hoeveel exemplaren er op dat moment in het systeem aanwezig zijn. Na afschrijven resteren er 2. 

Voorbeeld:

clipboard_e7b38adc39baefb8ba212ec9c9f49b609.png

 

NB. om de stroom van laatste exemplaren te beperken naar de beheerder/saneervestiging kun je de culturele waarde van titels, onderwerpen (GT0), serie en auteurs aanpassen van 3 naar 1. Bij waarde 1 gaat het laatste exemplaar niet naar de beheerder wegens actie J maar ontvangt het actie A. Zie Rapport BCB-kastprofielen.

Laatste route-exemplaar:

Indien de saneermethode ook de route exemplaren moet meenemen in de saneerroutine dan gaat het laatste exemplaar van de titel binnen het systeem naar de eigenaar van het exemplaar en niet naar de eigenaar van de routecollectie.

Actie I – revisie

Actie I betekent dat een exemplaar voor revisie in aanmerking is gekomen op basis van de revisieparameters. Exemplaar staat op de exemplarenactielijst van de vestiging.

Wat er gebeurt bij inname in de Client met het exemplaar is afhankelijk van de instellingen in de VSI:

  • Is de vestiging zelf de saneervestiging dan wordt bij inname van het exemplaar een pop-up getoond met keuze mogelijkheden: terug in roulatie, verkoop, afschrijven of plaats in magazijn.
  • Is een andere vestiging als saneervestiging ingesteld dan gaat het op transport naar die vestiging.

Revisie exemplaren tellen niet mee bij het aantal te saneren exemplaren per week. Dit kan leiden tot een (erg) lange lijst met revisie exemplaren. Om dit te voorkomen kan de revisie periode en uitleningen opgehoogd worden in de saneermethode.

Actie O - overschot

Als bij de saneermethode een percentage is ingevuld voor overschot dan verschijnen de in aanmerking komende exemplaren op de exemplaren actielijst met actie O en omschrijving 'Afschrijven ivm overschot'.

Bij inname in de Client gaat het exemplaar op transport naar de BCB-beheerder die een oordeel velt.

In geval van ‘afschrijven ivm overschot’ komt in principe het oudste exemplaar met de meeste uitleningen voor afschrijven in aanmerking. Soms een iets jonger boek, maar met meer uitleningen op de teller.

Actie V – verkoop in Wise

Actie V betekent dat een exemplaar voor afschrijven in aanmerking is gekomen en verkocht wordt in Wise. In welke vestiging de verkoop plaatsvindt is afhankelijk van de ingestelde verkoopvestiging.

Exemplaar staat op de exemplarenactielijst van de vestiging.

Bij inname in de balie wordt de status van het exemplaar A en de substatus V. Exemplaar is beschikbaar voor verkoop in Wise.

OF

Na inname in de balie wordt de status van het exemplaar T, exemplaar gaat op transport naar de ingestelde verkoopvestiging in de VSI. Inname in verkoopvestiging geeft exemplaar status A met substatus V.

Aktie H - voor niet-BCB-groep exemplaar en/of route exemplaren

Een exemplaar in een BCB-vestiging die aan de saneermethode voldoet, maar waarvan de juridische eigenaar niet in de BCB-groep zit, komt op de exemplarenactielijst te staan.

Dit exemplaar ontvangt de actie H van herloceren met de tekst ‘terug naar eigenaar (oorsprong)’. Deze vestiging bepaalt wat er met het exemplaar gebeurt.

Is de eigenaar (oorsprong) van het exemplaar de bcbbeheerder/aanschafvestiging  dan mag de vestiging het exemplaar zelf afschrijven en komt er geen herlokeeractie naar de oorsprong. 

NB: de exemplaren tellen niet mee bij ‘maximaal aantal rouleren’ per vestiging.

 

Toevoegen van te saneren exemplaren aan de exemplaren actielijst

Exemplaren die afgeschreven moeten worden en (nog) niet voor saneren in aanmerking komen kunnen actief op de exemplaren actielijst gezet worden door het exemplaar een blokkade te geven uit de tabel (TABBLO) Blokkeringsmeldingen. De blokkeringsmelding (1) dient voorzien te zijn van een afschrijfreden (2).

clipboard_ed97fbdcc04526762668bd79509f2859f.png

clipboard_efadc98d20ab1a5193326f676452f7497.png

Tijdens de bcbjob worden exemplaren met deze blokkade op de lijst gezet met actie A en omschrijving 'Afschrijven (noodzakelijk) ' .

 Let op: Ook exemplaren geplaatst in een BCB-kast met 'saneren niet toegestaan' komen op de lijst. Er wordt geen rekening gehouden met wel of niet saneren van de kast. 

Wordt wel geteld bij maximum te saneren per week.

 

  • Was dit artikel nuttig?